In de zaterdag bijlage van de NRC las ik een verslag over een onderzoek naar het neerslaan van een eiwit amyloid in de cerebrale cortex, de grijze hersenstof. Met als gevolg schrompeling van hersenweefsel die Alzheimer veroorzaakt. Het heeft al, de niet wetenschappelijke naam gekregen Diabetes III.
De bedoeling is dat het onderzoek leidt naar een methode om het Amyloid eiwit af te kunnen vangen, zodat er een therapie kan worden ontwikkelt om de grote toevloed aan dementiepatiënten af kunnen remmen. Men is hoopvol gestemd om deze slag in de gezondheidszorg te kunnen maken. Het zal ongetwijfeld een goede slag zijn in de geneeskunde, maar of we hier gezonder van worden is een misverstand. Er komt wat medicatie bij. Binnenkort krijg ik, als fysiotherapeut, mijn patiënten met een iets langer medicatie lijstje: een bloeddrukverlager, de symvastatine voor de cholesterol. De metformine voor de suikerspiegel en dan als nieuwste een amyloid afvanger.
We hebben weer een middel om ons ongezonde gedrag op te vangen. Daarom vind ik de naam Diabetes III nog niet zo slecht. Wetenschappelijk slaat het negens op, maar de “3”geeft aan dat op deze manier ook nog wel eens een “4”of een “5”kan komen. Natuurlijk werd er in het krantenartikel aangegeven dat gezond gedrag een betere oplossing is, maar daar kan niet op gewacht worden. De onderzoeker is er somber over een veranderende leefstijl. Hij zegt dat het hem niet lukt patiënten ”op te voeden.”
Ik denk ook niet dat het lukt met voorlichting of zoals gezegd wordt opvoeding. We weten al een hele tijd, dat we met mes en vork ons graf aan het graven zijn. We eten te veel en ongezond, ondanks dat de gemiddelde inname van calorieën de laatste tientallen jaren minder zijn geworden. Dus anderzijds zijn we ook steeds minder calorieën gaan gebruiken. We bewegen minder en de Arbo-wet heeft ervoor gezorgd dat ons werk minder belastend is geworden.
Mensen doen niet zozeer domme dingen, ze doen voor de hand liggende dingen. We worden niet uitgenodigd om meer te gaan bewegen en minder te consumeren. Het is heel gewoon, dat we onze auto boven of onder de supermarkt te zetten. Steunend op de boodschappenkar brengt de lift ons tot middenin de zaak. Moeiteloos gaat de kar vol.
Rokers hebben we strenger aangepakt. Nergens mag er nog gerookt worden, privé in de thuissituatie wordt het nog getolereerd. Buiten op straat zie nauwelijks mensen roken. Harde maatregelen en ik geeft toe; het is betuttelend en in strijd met de heersende liberale gedachte, dat iedereen zijn eigen verantwoordelijkheid moet nemen. Laat ieder bedrijf of instelling zijn verantwoordelijkheid nemen om een maatregel te implementeren die uitnodigt tot gezonder gedrag. Laten we enige dwang erop zetten door te stellen dat dit gemeld moet worden in het jaarverslag. Ieder bedrijf zonder uitzondering voert een verandering door gericht op gezond gedrag. De supermarkt zal niet meer zakken chips verkopen dan dat er appels verkocht zijn. De schappen voor groente en fruit zijn groter en breder dan die van koek en snoep. De kantine van sportverenigingen verscherpen hun drankbeleid naar de jeugd en laten dit ook gelden voor kroketten en fricandellen, al dan niet van Hallal kwaliteit. Het zwembad verpacht geen ruimte meer aan een snackbar houder, maar aan een groenteman die kan zorgen voor een sapje, fruitsalade of een nootje. Ik ben ervan overtuigd dat iedereen iets kan doen. Vergaderen hoeft niet is een stoffige ruimte achter veel te veel sterke koffie. Al wandelend in het bos of park, kan men in gesprek komen en komt men tot betere ideeën. De notulist op een I-Pad er achteraan. Dit is helemaal geen nieuw idee. De oude Grieken hielden een Stoa, waarin zij lopend problemen bespraken en tot oplossingen kwamen.
Architecten gaan hun gebouwen anders ontwerpen. Gebruikelijk is dat je direct op liften aanloopt, zodat iedereen zo snel mogelijk op de gewenste etage is. Een doelmatig ontwerp geen onnodig geloop in gangen en trappenhuizen. De doelmatigheid moet zijn het uitnodigen tot bewegen. Dus bredere gangen en makkelijker toegang tot trappen. Laten we het anders doen. Als we alsmaar het zelfde blijven doen , zullen we krijgen wat we altijd al gehad hebben. Dit is geen Chinese wijsheid, maar een nuchtere constatering. Dus dat geldt ook voor mij. Het ligt voor de hand om me te verdedigen met argumenten dat de fysiotherapie genoeg doet en vanzelfsprekend ons metier is om mensen in beweging te brengen. Maar ook voor mij geldt als fysiotherapeut dat het anders moet. Wat is mijn verandering? Het valt niet mee om daar nu een antwoord op te geven. Het is de vraag stellen en daarmee zoeken naar de verandering en pas daarna kritisch te beoordelen op doelmatigheid en uitvoerbaarheid. Wie durft er van het pad af te wijken.
Arjan